Ống kính

Nếu bạn sở hữu một máy kỹ thuật số SLR mới hay một máy ảnh không gương lật thể điều chỉnh len, bạn có thể điều chỉnh máy ảnh phù hợp với cảnh chụp bằng cách thay đổi len. Mặc dù không cuốn sách về nhiếp ảnh nào nói thế khi đề cập tiêu cự và khẩu độ, đây là một yếu tố đáng ghi nhớ

Nếu bạn đang muốn nâng cao kỹ năng chụp ảnh, chắc chắn phải nắm rõ cách sử dụng 5 loại ống kính thông dụng để điều chỉnh trên máy, chúng phù hợp đối với những gì và khi nào thì sử dụng

Kiến thức căn bản

Trước khi chúng ta nghiên cứu về các loại len khác nhau, bạn phải phân biệt được chúng khác nhau thế nào. Phương thức đánh giá cơ bản nhất phân biệt các loại len là độ dài tiêu cự thể hiện bằng milimet và thường trong một khoảng, chẳng hạn “50-200mm”

Độ dài tiêu cự là mức độ thu phóng của len (bạn có thể nhận thấy độ dài tiêu cự khác nhau sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh với mô phỏng DSLR). Một len 300mm sẽ  làm các vật ở rất xa trở lên gần hơn so với lens 24mm. Một len có tầm độ dài tiêu cự (18-55mm) là len phóng, và thường đi kèm với các máy ảnh có chức năng cập nhập ảnh

Mặc dù đây không phải là tính toán chính xác, độ dài tiêu cự tương đương mà mắt người có thể nhìn thấy là khoảng 50mm trên máy ảnh sử dụng cảm biến cùng cỡ với 27mm trên Nikon APS-C hay cảm biến tương đương. Điều này có nghĩ là cái bạn nhìn qua len tại độ dài tiêu cự này xấp xỉ cái bạn có thể thấy khi nhìn cảnh bằng mắt thường

Cũng cần nhớ rằng kích thước của cảm biến của máy ảnh có thể làm cho độ dài tiêu cự thực sự khác đi nhiều. Một vài len bao gồm độ dài tiêu cự được điều chỉnh, nhưng nếu không có, bạn có thê sử dụng len tính toán đa chức năng tại digified.net

Len rộng

Một len góc rộng cơ bản có nghĩa là một len phóng thật to, nó có thể thu được nhiều hơn hình ảnh mà mắt thường có thể thất. Một len góc rộng đặc trưng có độ dài tiêu cự 24-35mm. Các len siêu rộng, mà có thể thu được nhiều hơn cảnh, có độ dài tiêu cự rất ngắn khoảng 24mm hay ít hơn

Vì góc chụp của các len này rất rộng, các đường thằng gần rìa bức ảnh có thể biến thành cong. Các len thông thường có thể khắc phục điều này, tạo các đường thẳng hơn, nhưng cũng gây ra một chút dịch chuyển, các vật gần rìa bức ảnh trở lên to hơn những vật ở ngoài xa.

Sử dụng loại len này thường tạo ra các bức ảnh hướng sự chú ý đến “cái to” của khung cảnh được chụp bằng cách tạo ra đường chân trời xa tắp. Những góc chụp rộng phù hợp cho việc chụp nhiều loại phong cảnh, khi bạn muốn tạo cảm giác choáng ngợp cho bức ảnh, bạn nên sử dụng góc rộng. Để hiệu quả nhất, cần có thứ gì tại tiền cảnh để làm điểm nhấn cho bức ảnh và cho người xem sự vật để họ tập trung vào (trong bức ảnh trên, cây có vai trò như “mỏ neo”)

Bạn cũng có thể sử dụng ống kính góc rộng với những vật nhỏ hơn mà gần bạn hơn. Ví dụ, chụp một cánh đồng hoa dại bằng len góc rộng sẽ làm nổi bật các bông hoa ở tiền cảnh bằng cách làm cho chúng to hơn những bông hoa ở nền cảnh, nhưng vẫn thu được toàn bộ cánh đồng hoa. Sử dụng len thường, hay điều chỉnh hiệu ứng “biến dạng” trước khi chụp sẽ khiến những bức ảnh này có sự vật bị biến đổi quanh rìa bức ảnh

Phải mất một chút thời gian để quen với việc chuyển đổi tâm điểm và biến dạng đường thẳng của len góc rộng, vì thế nếu bạn quyết định chụp một bức, cần phải thực hành trên nhiều bối cảnh khác nhau để nhận ra sự khác biệt

Các len “kit” tiêu chuẩn

Khi bạn mua máy DSLR hay một máy có thể điều chỉnh len khi mới vào nghề, bạn sẽ cần biết len “kit” tiêu chuẩn. Những len này có thể xoay trong được, và có độ dài tiêu cự giữa 35 và 70mm (ở máy Nikon, vì cảm ứng nhỏ hơn, len tiêu chuẩn là 18-55mm). Bạn cũng có thể phỏng đoán, len tiêu chuẩn là len dễ sử dụng nhất, vì nó có góc chụp tương tự như mắt người

Khi bạn chụp phong cảnh, chân dung, ảnh hành động, ảnh thành phố, hay bất cứ thứ gì, bạn sẽ cần một len tiêu chuẩn. Chúng phù hợp cho những vật ở khoảng cách gần đến trung bình, khi bạn không cần phải phóng to bất kỳ vật gì ở xa hay cận cảnh vào một vật nhỏ. Những len này được thiết kế để có thể thay đổi được, vì thế nên chúng có ở hầu hết các máy ảnh

Ống kính tele và siêu phóng

Len tele và len siêu phóng rất hữu hiệu nếu bạn muốn chụp cận một cảnh ở xa. Có thể là một tòa nhà trên đường chân trời mà bạn không thể nhìn rõ nếu sử dụng len tiêu chuẩn, hay gương mặt trong một đám đông bạn muốn làm nổi bật. Cũng có thể là một con vật bạn không thể tiếp cận được

Vật cần chụp không cần phải ở quá xa. Nếu bạn có gắng chụp một bức ảnh đồ vật, len tele và len siêu phóng có thể giúp bạn chụp được bức ảnh khiến người xem cảm giác ở rất gần sự vật. Các len tele ngắn hơn có thể thích hợp cho chụp chân dung vì chúng khiến cho sự vật thật sự nổi bật từ cảnh nền bức ảnh

Ống kính tele có độ dài tiêu cự trên 70mm, được thết kế giúp bạn tiếp cận cảnh ở xa càng gần càng tốt. Len siêu phóng tương tự như len tele, nhưng chúng có độ dài tiêu cự góc rộng. Ví dụ, len thứ hai tôi mua cho máy ảnh là len 50-200mm siêu phóng. Bạn có thể mua len rộng hơn, 55-300mm, những sẽ phải trả thêm tiền nếu mua len có khả năng xoay tròn

Len marco

Len marco là những len chuyên dụng cho việc chụp cận cảnh và những bức ảnh tỉ lệ 1:1., có nghĩa là sự vật hiện trong máy ảnh cảm ứng có kích thước tương tự như bên ngoài và có nhiều chi tiết tỉ mỉ. Nhiều bức ảnh về hoa, côn trùng, và các vật nhỏ khác thường được chụp bằng len marco, mặc dù len này cũng được sử dụng cho nhiều mục đích khác

Với hoa và côn trùng được chụp bằng len marco sẽ tiếp cận gần hơn tạo nên các hình ảnh thú vị. Đồng xu, bộ phận máy, gỗ, hay bất cứ thứ như chìa khóa hay cốc nước có thể trở thành những tác phẩm nghệ thuật. Len marco cũng tạo nên những hình ảnh có độ nông, chỉ trọng tâm vào tiền cảnh

Len một tiêu cự

Len một tiêu cự đối nghịch với len phóng. Nó có một độ dài tiêu cự duy nhất. Bạn có thể thấy len một tiêu cự trong bất kỳ độ dài tiêu cự nào, từ len góc siêu rộng đến tele. Mặc dù các len phóng rất thịnh hành đối với bất kỳ tiêu cự nào, nhưng việc sử dụng len một tiêu cự cũng có một số thuận lợi

Ví dụ, vì chúng có ít thay đổi, len 1 tiêu cự thường tạo ra các bức ảnh có chất lượng cao hơn và thật sự rõ ràng, khiến len này được dùng để chụp chân dung. Một thuận lợi nữa là chúng có khẩu độ nhanh hơn, có nghĩa là chúng có thể chụp được các bức ảnh tốt hơn trong điều kiện ánh sáng yếu hay thiếu sáng, hữu hiệu khi chụp ảnh ban đêm và thể thao. Và, tất nhiên, không thay đổi cũng có nghĩa chúng rẻ hơn so với len phóng

Vì chúng có ít thay đổi, len 1 tiêu cự thường tạo ra các bức ảnh có chất lượng cao hơn và thật sự rõ ràng, khiến len này được dùng để chụp chân dung. Một thuận lợi nữa là chúng có khẩu độ nhanh hơn, có nghĩa là chúng có thể chụp được các bức ảnh tốt hơn trong điều kiện ánh sáng yếu hay thiếu sáng, hữu hiệu khi chụp ảnh ban đêm và thể thao. Và, tất nhiên, không thay đổi cũng có nghĩa chúng rẻ hơn so với len phóng

Tất nhiên, sử dụng len một tiêu cự có nghĩa là bạn mất khả năng phóng ảnh. Bạn có thể coi đó là một bất lợi, nhưng nhiều nhiếp ảnh gia tin rằng cần phải sử dụng len một tiêu cự mới có thể giúp bạn trở thành nhiếp ảnh thực thự, vì bạn cần phải quan sát các vị trí tốt nhất trước khi chụp ảnh

Khi nào thì sử dụng len một tiêu cự? Bất cứ lúc nào bạn muốn có một bức ảnh sắc nét và chất lượng cao. Chân dung, ảnh đêm, ảnh hành động cũng sử dụng len này, nhưng tầm của độ dài tiêu cự (từ 10mm đến 300mm và xa hơn) có nghĩa là bạn có thể tìm bất cứ loại len một tiêu cự nào bạn yêu thích. Len 50mm thích hợp chụp gần, và 85mm thường được  các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp sử dụng nhiều hơn khi chụp chân dung

Các quy tắc được tạo ra để thay đổi

Tất nhiên, điều làm việc chụp ảnh trở lên thú vị là bạn có thể áp dụng bất kỳ phong cách nào vào bất kỳ các vật muốn chụp – bạn có thể sử dụng những len này vì được chỉ dẫn, nhưng bạn có thể tách thành phong cách riêng. Bạn có thể sử dụng len tiêu chuẩn để chụp chân dung, hay bạn có thể sử dụng len tele để chụp trọng tâm. Hay bạn cũng có thể sử dụng len góc siêu rộng để chụp một bức ảnh tương tự và xem sự khác biệt. Hãy kiểm nghiệm sáng tạo!